پارگی منیسک

پارگی منیسک

منیسک بافت بسیار فشرده و محکمی است که قسمت اعظم آن را فیبرهای کلاژن تشکیل میدهند. اکثر این فیبرها به صورت طولی قرار گرفته اند و باعث تبدیل فشار و نیروی عمودی به نیروی افقی میشوند.

مثال بارز آن بشکه های چوبی است که توسط تسمه های چرمی دور آن محکم شده اند. که این تسمه ها مثل منیسک فشار مایع داخل بشکه را تحمل میکنند و مانع شکستگی و از هم پاشیدگی بشکه میشوند. منیسک در زانو وظایف متعددی دارد. یکی از مهمترین وظایف منیسک تحمل و توزیع فشار میباشد و مانع از تجمع فشار در یک نقطه میشود و این توزیع فشار مانع از تخریب غضروف مفصلی و آرتروز میشود. اگر منیسک داخلی به طور کامل تخریب شود ویا برداشته شود، استرس بر غضروف مفصل ۱۰۰ درصد افزایش می یابد و اگر منیسک خارجی برداشته شود، استرس۲۰۰تا۴۰۰ درصد افزایش می یابد. این اعداد و ارقام نشان دهنده نقش مهم منیسک در جلوگیری از آرتروز زانو است.

وقتی قسمتی از منیسک پاره میشود، مکانیسم کارکردی ان دچار اشکال شده و نمیتواند فشار را توزیع کند و روند تخریب غضروف مفصلی شروع میشود. قسمت پاره نیز با حرکات خود روند تخریب را بیشتر میکند. ترمیم خود به خودی این پارگی بسته به محل و نوع پارگی دارد. چون منیسک فاقد عروق خونی است و فقط در حاشیه محیطی از کپسول مفصلی خونگیری دارد، لذا پارگی های کوچک نزدیک کپسول مفصل میتوانند در بعضی شرایط خاص ترمیم خود به خودی پیدا کنند. اما اکثر پارگی ها ترمیم خود به خودی پیدا نمیکنند و نیازمند اقدامات درمانی هستند.

چون منیسک ها بین استخوان ران و ساق قرار گرفته اند و با حرکت این استخوان ها منیسک ها هم جا به جا میشوند. معمولا پارگی منیسک نیازمند ضربه شدید نیست و بیشتر حرکات زانو باعث پارگی میشود. در اکثر مواقع وقتی یک زانوی خم شده در حال صاف شدن است اگر یک حرکت چرخشی نیز ایجاد شود، مثل چرخش به داخل یا به خارج، میتواند پارگی ایجاد شود.

پارگی منیسک میتواند باعث ایجاد درد سوزشی شود که بیشتر ناشی از التهاب کپسول مفصل مجاور پارگی است و خود منیسک بافت عصبی ندارد. معمولا تورم به دنبال پارگی ایجاد نمیشود بدلیل اینکه منیسک عروق خونی ندارد . اما بدنبال التهاب کپسول مفصلی در بعضی مواقع تورم مفصل رخ میدهد.

گاهی قطعه پاره شده منیسک، مانع حرکات زانو میشود و اصطلاحا زانو قفل میشود و نمیتواند به طور کامل صاف شود. در این حالت صاف کردن زانو با فشار  ممنوع است و میتواند یک پارگی قابل ترمیم را به له شدگی منیسک تبدیل کند. بتدریج پارگی ساده و خطی منیسک گسترش یافته و حالت له شدگی و ریش ریش شدن پیدا میکند و با گذشت زمان ترمیم آن مشکل خواهد شد.

تشخیص پارگی منیسک با معاینه فیزیکی زانو  و انجام MRI میباشد. در MRI تغییر سیگنال منیسک به سه صورت دیده میشود. به صورت نقطه ای، خطی و پارگی کامل ;که فقط پارگی کامل نیازمند عمل جراحی است.

دکتر علی شهسواری پور